آسیب شناسی چیست؟
آسیب شناسی مطالعه ی ساختار و عملکرد غیرطبیعی ارگان ها و بافت ها در موجودات زنده است. این علم به دنبال درک علل، مکانیسم ها و پیامدهای بیماری ها می باشد. متخصصان این رشته، که به آنها آسیب شناس گفته می شود، از روش های مختلفی از جمله معاینه ی میکروسکوپی نمونه های بافتی، آزمایش های آزمایشگاهی و تصویربرداری پزشکی برای مطالعه ی بیماری ها استفاده می کنند.
آسیب شناسی به دو شاخه ی اصلی تقسیم می شود:
- آسیب شناسی تشریحی: این شاخه بر مطالعه ی تغییرات ساختاری سلول ها و بافت ها در بیماری ها تمرکز دارد. آسیب شناسان تشریحی از نمونه های بافتی و مایعات بدن برای تشخیص بیماری ها استفاده می کنند.
- آسیب شناسی مولکولی: این شاخه به بررسی تغییرات مولکولی در سلول ها و بافت ها در بیماری ها می پردازد. آسیب شناسان مولکولی از تکنیک های مختلفی از جمله ژنتیک مولکولی و بیوشیمی برای مطالعه ی این تغییرات استفاده می کنند.
کاربردهای آسیب شناسی
آسیب شناسی نقش مهمی در تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری ها دارد. از یافته های آسیب شناسی برای موارد زیر استفاده می شود:
- تشخیص بیماری: آسیب شناسان با بررسی نمونه های بافتی و مایعات بدن می توانند بیماری ها را تشخیص دهند.
- تعیین مرحله ی بیماری: آسیب شناسان می توانند با بررسی میزان پیشرفت بیماری در سلول ها و بافت ها، مرحله ی بیماری را تعیین کنند.
- انتخاب درمان: یافته های آسیب شناسی می تواند به پزشکان در انتخاب بهترین روش درمانی برای بیمار کمک کند.
- پیشگیری از بیماری: با شناسایی عوامل خطر ابتلا به بیماری ها، می توان از بروز آنها پیشگیری کرد.
آموزش و مشاغل در رشته آسیب شناسی
برای ورود به رشته ی آسیب شناسی، باید دوره ی دکترای پزشکی (MD) را گذراند و سپس دوره ی تخصص آسیب شناسی را در یکی از برنامه های آموزشی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی کرد.
برخی از مشاغل در رشته آسیب شناسی عبارتند از:
- آسیب شناس تشریحی: این متخصصان نمونه های بافتی و مایعات بدن را بررسی می کنند تا بیماری ها را تشخیص دهند.
- آسیب شناس مولکولی: این متخصصان تغییرات مولکولی در سلول ها و بافت ها را در بیماری ها مطالعه می کنند.
- هماتولوژיסט: این متخصصان به مطالعه ی خون و اختلالات خونی می پردازند.
- ایمونوپاتولوژیست: این متخصصان به مطالعه ی سیستم ایمنی بدن و بیماری های مربوط به آن می پردازند.